SABUN VİRÜS ÖLDÜRÜR MÜ?

Dünya Sağlık Örgütü'nün pandemi olarak tanımladığı Covid-19 salgını, ülkemizde ve tüm dünyada tabir yerindeyse tüm düzenleri alt üst etti. Aslında tek başına bir canlı bile sayılmayan virüs, vücudumuza girdiğinde maalesef ciddi sağlık sorunlarına neden oluyor.

Tüm dünya bu sorunla mücadele ederken, özellikle solunum rahatsızlıklarına neden olan virüslerden korunabilmek için, uzmanlar el hijyenine dikkat etmemizin alacağımız en önemli tedbirlerden biri olduğu konusunda hemfikir.

Öksürük veya hapşırık ile etrafa saçılabilen ve yüzeylerde bir süre kalabilen virüsler, temas ettiğimiz nesnelerden ellerimize bulaşabiliyor maalesef. Bu yüzden

ellerimizi sık sık sabunla yıkamak veya sabun imkanımız yoksa alkol içeren ürünlerle dezenfekte etmek çok önemli. Kısacası virüslere karşı dezenfektanlar ve sabunlar en güçlü silahlarımız.

Çoğunluğu kimyasal içerikli, en masumu ise yüksek oranda alkol içeren dezenfektanlar, ellerimize bulaşmış virüsleri öldürüyor ama cildimize de uzun vadede, tahriş vb. zararları var.

Geleneksel sabun kullanımı ise el hijyeni için en çok önerilen temizleme yöntemi. Hem basit ve ucuz bir yöntem olması sebebiyle, hem de dezenfektanların yapamadığı

marifetleriyle geleneksel sabunlar, yeniden hak ettikleri değeri görmeye başladılar.  


SABUNUN TARİHİ 

Temizliğin keşfi çok eski çağlara dayanıyor. Yazılı kaynaklara göre MÖ 4000 yıllarında Sümerler tarafından kullanıldığına dair kanıtlar olduğu biliniyor. Bu konuda

ayrıntılı bilgi isterseniz Temizliğin En Saf Hali Sabun yazımıza göz atabilirsiniz. 

Özellikle salgın hastalıklarda etkili bir önlem haline gelen sabun kullanımı, Covid-19 salgını ile yeniden gündemdeki yerini aldı.


PEKİ SABUN VİRÜSLERİ NASIL ÖLDÜRÜYOR?

Sabun virüsleri nasıl yok eder?

Yağ asitlerinin sodyum veya potasyum tuzları olan sabunlar, kimyasal yapıları sayesinde temizleme işlemini mükemmel yerine getiriyorlar. Yapılarında

bulunan suyu seven (hidrofil) ve sudan kaçan (hidrofob) uçlar sayesinde tam bir temizlik sağlıyorlar.

Sabunun temizleme mekanizmasına şöyle bir bakalım mı?

Hidrofob yani suyu iten yağı seven kısım, yağ ve kirlere bağlanarak bir partikül oluşturur, hidrofil uç ise suya bağlanır ve kir partikülünü ortamdan uzaklaştırır.

Sabunun temizleme mekanizması böylece, suyun tek başına yapamadığı temizliği başarılı bir şekilde yerine getirir.

Aynı mekanizma ellerimize bulaşmış virüsler için de geçerlidir. Virüslerin dış yüzeyi yağ tabakasıdır. Sabun, adeta bir zırh gibi virüsü sarmalayan ve koruyan yağ tabakasını çözer.

Yağ moleküllerini kaybeden virüs enfekte etme özelliğini kaybeder, etkisiz hale gelir. Sabun ve su sayesinde de ellerimizden uzaklaşır. Unutmayalım, ellerimizi en az

20 saniye yıkamamız bu sürecin işlemesinde oldukça önemli.


NEDEN DEZENFEKTAN DEĞİL DE SABUN? 

Dezenfektanlar özel kimyasal içerik ve/veya alkol sayesinde virüsün dışındaki yağ tabakasını aynı sabun gibi çözer. Ve virüs etkisini kaybeder. Ancak ayaküstü ellerimize sürdüğümüz dezenfektanın ulaşamadığı bir nokta kalırsa (örneğin tırnak araları gibi) virüsün hala etkili olarak varlığını sürdürmesi olası.

Oysa sabunla en az 20 saniye ve doğru şekilde ellerimizi yıkadığımızda hem virüsler etkisizleşir hem de sabunun ve suyun işbirliği sayesinde virüslerin tümü ellerimizden

sökülüp atılır.

Kısacası sabunla sağlanan el hijyeni her zaman dezenfektanla sağlanana tercih edilmeli. Tabii ki sabuna ulaşamadığımız durumlarda mümkünse %80 alkol içerikli bir kolonya

ile de anlık önlem alabiliriz.


KALIP SABUN MU, ANTİBAKTERİYEL SIVI SABUN MU?

Öncelikle antibakteriyel sıvı sabunlar, adı üzerinde, bakteriler için formulize edilmiş ürünlerdir. Ve uzun süre kullanımlarında ciddi yan etkilere sebep olmaktadır.

Geleneksel yöntemle ve doğal yağlar kullanılarak üretilen kalıp sabunlar, doğal yağlar kullanılarak sabunlaştırıldığı ve üretimi sonucu oluşan gliserini içinde barındırdığı için

hem tam temizlik sağlar hem de sentetik içeriklere sahip sabunlar gibi cildi kurutmaz, tahriş etmez.

Doğal kalıp sabunların pH değeri 9-10 arasındadır. Bu ne demek? Yapılan çalışmalar sabunların bu pH’da yani hafif bazik bir değerde çok iyi temizleme yaptığını ortaya koymakta.

Bu da etkili el temizliği için doğal yağlarla üretilmiş kalıp sabunları kullanmamız için başka bir neden.

Ortalama 3-4 dakikada bir elimizi yüzümüze götürdüğümüz düşünüldüğünde el hijyeninin ne kadar önemli olduğu daha da iyi anlaşılıyor. Pandemi kontrol altına alınana kadar da yapabileceğimizin en iyisi, eğer imkan varsa gerçek kalıp sabun ve su ile, eğer sabuna ulaşamayacak durumdaysak da kolonya ve el dezenfektanları ile ellerimizi temizlemek sanırım.